Een eerste meevaller is dat het extreem nazi-achtige forum niet in het Europarlement komt en dat Le Pen uit Frankrijk weigert samen te werken met het ‘Alternative fur Deutschland’ zolang deze de daden van de SS vergoelijken. Blijft over radicaal rechts. Alles wat maar riekt naar extreem nazi-achtig rechts is door de PVV in de ijskast gezet. Ik had liever dat ze het in de vuilnisbak hadden gekieperd want in de ijskast blijft het toch vers en kan je het er elk ogenblik weer uithalen. De enige wijze waarop het gifeten bederft, is als je de stroomtoevoer blokkeert. Wellicht wordt dat de taak van de VVD en NCS.   

• Wat zijn de verschillen?

Zowel Mark Rutte als Wilders zijn keiharde verdedigers van het kapitalisme met zijn vrije markt alleen bij Wilders krijg je racisme er bij. Misstanden binnen het kapitalistische systeem worden door Wilders en zijn achterban wel bestreden maar typerend is dat zij niet het systeem maar mensen aanvallen. Ambtenaren, wetenschappers en uitvoerende functionarissen worden verdacht gemaakt en gezien als onderdeel van een geheim complot.

• Kan het nieuwe kabinet iets bereiken?

Twee zaken stonden bij PVV en BBB centraal, namelijk de migratie en het klimaat. Op beide punten zal men m.i. slechts weinig kunnen bereiken. Op het gebied van migratie zou men strenger kunnen zijn naar de zogeheten veilige landers die de meeste chaos en geweld produceren, verder aan de kennismigranten en de vermindering van het aantal buitenlandse studenten. Wat verder de erkende vluchtelingen betreft, zit men vast aan EU regels. Nou zou je uit de EU kunnen stappen, Baudet heeft dat vaak geopperd, maar dat is het laatste wat het bedrijfsleven wil. Datzelfde geldt voor het klimaat en de landbouw . Mevrouw van der Plas wil van alles voor de boeren maar als zij moet kiezen uit de EU te stappen en dan ook haar omvangrijke EU subsidie kwijt te raken dan is het wel duidelijk wat ze zal doen.

Nee, het meest duidelijk zal het beleid naar buiten treden door het verminderen van subsidie op alles van kunst en cultuur, ontwikkelingshulp, seksuele voorlichting op scholen, vernieuwing van onderwijs en het dwarszitten van (seksuele) minderheden. Veel retoriek ten behoeve van de achterban van de twee populistische partijen. Deze partijen worden terecht radicaal rechts genoemd, maar in feite zijn ze nog meer gewoon oerconservatief. Nou is dat op zich niet alarmerend. Als mensen zich lekker voelen in een conservatieve cultuur en daarmee anderen niet lastig vallen, is er niets aan de hand. Het probleem ontstaat als politieke leiders op het culturele ongenoegen inspelen en mensen oproepen zich te verzetten tegen alles wat modern is. Dit zagen we in de jaren ’30 in Duitsland, Italië, Spanje, Portugal en Hongarije.

Nog onheilspellender wordt het als cultureel ongenoegen samenvalt met economische achterstand  van de conservatieve groep, zie ook de triomf van Trump in de VS. Op de bijeenkomst 75 jaar ontwikkelingssamenwerking op 10 juni verklaarde Jan Pronk: ,,wereldwijd is 65 % van de bevolking redelijk welgesteld tot zeer rijk. 35 % is matig tot zeer arm. Elke noodzakelijke sociaaleconomische verandering is in eerste instantie voordelig voor die 65 % en nadelig voor de 35%. Die laatste groep weigert dan ook om mee te doen en”, vervolgt Pronk: ,,gelijk hebben ze. Willen we de maatschappij echt hervormen, en dat is noodzakelijk, dan zullen we te allen tijde er voor moeten zorgen dat die hervorming ook voordelig is voor die 35 %.”

Hier ligt een taak voor welk kabinet dan ook. Succes ermee.

hansbeerends@planet.nl